در آب و هوای سرد و کوهستانی شمال غربی ایران یازدهمین استان بزرگ کشور و یکی از پرجمعیتترین ها با نام آذربایجان شرقی قرار گرفته است. شهر تبریز که دارای دیرینه و قدمت طولانی در بین شهرهای ایران را دارد مرکز این استان میباشد و از سایر شهرهای مهم آذربایجان شرقی میتوان به مرند، مراغه و میانه اشاره کرد. جالب است بدانید که استان آذربایجان شرقی امنترین و کم جرمترین استان ایران میباشد. آسان بگرد در ادامه این مقاله قصد معرفی بهترین جاذبههای گردشگری این استان را دارد.
ائل گلی تبریز
ایل گلی یا به تقسیری دیگر شاه گلی از مناطق گردشگری بسیار مهم شهر تبریز به شمار میرود که در جنوب شرقی این شهر واقع شده است. ایل گلی که مکان تاریخی نیز به شمار میرود در زمان آق قویونلوها ساخته و در دوران صفویه گسترش یافت. عمق 12 متری این دریاچه اجازه قایقرانی را به گردشگران میدهد. شهربازی و مسافرخانههای زیادی در این منطقه قرار گرفته است که آماده خدمت رسانی به گردشگران میباشند. جالب است بدانید که اولین اینترنت وای فای پارک کشور در این پارک برای استفاده گردشگران و شهروندان تبریزی احداث شد.
موزه آذربایجان
موزه آذربایجان یکی از مهمترین موزههای ایران و دومین موزه پس از موزه ملی تهران میباشد که در شهر تبریز و در کنار مسجد کبود قرار گرفته است.در این موزه میتوانید آثار ارزشمندی از دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی در این موزه مشاهده کنید. در طبقه همکف این موزه آثار و اشیای تاریخی مربوط به دوران پیش از اسلام نگه داری میشود. در طبقه اول نیز آثار مربوط به سده چهارم هجری و شهر نیشابور جا خوش کردهاند تا میزبان خیل عظیم گردشگران باشند. در طبقه زیرزمین نیز میتوان مجسمههای ساخت دست هنرمند ایرانی، احد حسینی را بازدید کرد.
بقعه عون بن علی
عینالی و عینال، زینال بیشتر با نام بقعه عون بن علی میشناسندش از بناهای تاریخی و با پیشینه بسیار است که در شهر تبریز واقع شده. این آرامگاه برفراز رشته کوه سرخاب واقع گشته و عمر آن نیز به دوران ایلخانیان برمیگردد. راه دسترسی به این مکان نیز هموار و آسفالته میباشد و به راحتی میتوانید به قله برسید.
کاخ شهرداری تبریز برج ساعت
به جرات میتوان کاخ شهرداری تبریز یا برج ساعت تبریز را بهترین نماد برای این شهر و آذربایجان شرقی دانست. این کاخ در مرکز شهر تبریز قرار دارد که در میدان شهرداری که مردمان این شهر آن را ساعت قاباغی مینامند واقع شده است. این کاخ دارای یک ساعت بزرگ چهار صفحه ای به ارتفاع 30.5 متر است که در هر ساعت هر 15 دقیقه یکبار صدای زنگش به صدا در میآید.
خانه مشروطه تبریز
خانه مشروطه تبریز نیز جزو خانههای قدیمی شهر تبریز محسوب میشود که در محله راسته کوچه و در غرب بازار تبریز واقع شده است. سبک معماری این خانه شباهت زیادی به دوره قاجار دارد و زمانی ملک شخصی حاج مهدی کوزه کنانی بوده است. مساخت خانه مشروطه تبریز حدود 1300 متر مربع میباشد که در 2 طبقه احداث شده است.
این خانه دارای پنجرههای ارسی، دربهای منبت کاری شده، غلام گردش، کلاه فرنگی و نورگیر است که آن را منحصر به فرد کرده، پنجرههای بیرونی، ارسیهای تمام قدی هستند که با رنگهای سرخ و سبز و سفید، جلوه خاص و زیبایی به خانه داده است. داخل این خانه که هم اکنون به موزه تبدیل شده تندیسهایی از حسین خان باغبان، حاج علی دواچی، ثقة الاسلام تبریزی، حاج علی ختایی، هوارد باسکرویل، کربلایی علی موسیو، شیخ علی اصغر لیلاوایی، آخوند خراسانی، علی اکبر دهخدا و زینب پاشا (تنها زن در صفوف مشروطه خواهان) به همراه مهرهای مختلف گروههای انقلابی قرار گرفته است.
مسجد کبود
مسجد کبود که گاهی اوقات با نام مسجد جهانشاه نیز شناخته میشود یکی از قدیمیترین مساجد تبریز است که در زمان حکومت قراقویونلوها در قرن نهم هجری بنا شده است. با استناد به کتیبه سردر این مسجد میتوان دریافت که مسجد کبود به سال 845 هجری شمسی و در زمان سلطان جهانشاه برمیگردد.
بد نیست بدانید که این مسجد به دستور صالحه خانم که دختر سلطان جهانشاه بوده است احداث گردیده. متاسفانه در سال 1158 هجری شمسی مطابق با 1780 میلادی زلزله شدیدی گریبان شهر را گرفت که باعث خسارت شدید به این مسجد شد که در اثر آن گنبدهای مسجد کبود فرو ریخت. البته از سال 1318 به منظور حفظ و بازسازی این مسجد تاریخی دست خوش تعمیراتی بسیاری شد که تا سال 1355 به طول انجامید که کار بازسازی گنبد اصلی آن را زنده یاد استاد رضا معماران بر عهده گرفت.
مقبره الشعرا
یکی از مکانهایی که باید هنگام سفر به تبریز از آن دیدن کنید همین مقبره الشعرای شهر تبریز در استان آذربایجان شرقی میباشد که در محله سرخاب و در جوار تکیه حیدر در تقاطع خیابانهای ثقه الاسلام و عارف قرار گرفته است. این بنا با نامهای آرامگاه شاعران یا مقبره الشعرا نیز شهرت دارد. نمای ظاهری این بنا در طو سالیان دراز و بر اثر حوادث مختلف دستخوش تغییرات زیادی گشته است.
به دلیل متروک شدن مقبره الشعرا تبریز، آرامگاه شعرای تبریز پس از زمین لرزههای سال های 1193 و 1194 هجری قمری و به دلیل مدفون شدن بسیاری از شاعران و عارفان بزرگ در این گورستان، در شهریورماه 1350 خورشیدی مسابقه ای برای طرح یک بنای یادبود در مقبره الشعرا توسط روزنامههای اطلاعات و کیهان و مجله یغما برگزار گردید و پس از چندی پیشنهاد “غلام رضا فرزان مهر” برگزیده شد و عملیات احداث بنای یادبود آغاز گردید. هماکنون این بنای یادبود نماد مقبره الشعرا و یکی از نمادهای شهر تبریز محسوب می شود. هم اکنون این مجموعه فرهنگی پذیرای میهمانان و گردشگران می باشد.
اسدی طوسی، قطران تبریزی، مجیرالدین بیلقانی، خاقانی شیروانی، ظهیرالدین فارابی، شاپور نیشاپوری، شمس الدین سجاسی، ذوالفقار شروانی، همام تبریزی، مانی شیرازی، شکیبی تبریزی و سید محمد حسین شهریار از معروف ترین آرمیدگان مقبره الشعرا تبریز میباشند.
روستای کندوان
اگر از سمت تهران به چالوس حرکت کرده باشید محال است که نام کندوان برایتان آشنا نباشد. در میانه راه تونلی قرار دارد که شاید برای خیلی از ما خاطرات خوبی را رقم زده باشد. اما در شمال شرقی ایران و در شهر اسکو روستایی با همین نام قرار دارد که معماری و زیبایی خیره کنندهای دارد. معماری خاص این روستا به شکل کندوی عسل بوده و در دل کوه کنده شده است که همین امر باعث جذب گرشگران بسیاری را از اقسا نقاط ایران و جهان کرده است. دو روستای دیگر نیز همانند کندوان در جهان وجود دارد که اولی کاپادوکیه ترکیه و دومی داکوتای آمریکا است، اما تفاوت کندوان با این دو جاری بودن زندگی در آن است.
جنگلهای ارسباران
اگر تصو میکنید که آب و هوای کوهستانی و سرسخت آذربایجان شرقی اجازه ای به خلق تصاویر سرسبز را نمیدهد باید بگویم که سخت در اشتباه هستید، نمونه بارز آن هم میتوان به جنگلهای ارسباران اشاره کرد. ارسباران ناحیه کوهستانی وسیع با مناظری خیره کننده در شمال این استان است که از سمت شمال از کوه قوشا تا جنوب اهر و رود ارس گستردگی دارد. زمانی جنگلهای ارسباران به دلیل گستردگی کوههای منطقه با نام قره داغ نیز شناخته میشد. در این منطقه زیبا 220 گونه پرنده، 38 گونه خزنده، 5 گونه دوزیست، 48 گونه پستاندار و 22 گونه ماهی شناخته شده است.
آبشار عیش آباد
آبشار عیش آباد در مناطق کوهستانی و سرد میشو غربی و در جوار روستای عیش آباد از توابع دهستان میشاب شمالی در بخش مرکزی شهرستان مرند قرار گرفته است. البته مردمان بومی این منطقه، در گویش خود نام این روستا را ایش اوبا صدا میزنند. این منطقه دارای چشم انداز های طبیعی بسیار زیبایی بوده که دل هر بیننده ای را میبرد. اگر قصد سفر به این منطقه را دارید باید تجهیزات کافی به همراه داشته باشید، چراکه قسمت قسمتی از این منطقه اتومبیل رو بوده و سایر مسیر را باید با پای پیاده سفر کنید.
مجتمع آب گرم معدنی و درمانی بستان آباد
این آب گرم در حدود 50 سال پیش و در محل قدیمی خود شکل گنبدی آجری به خود گرفت. میرزا نائب السلطنه فرزند فتحلی شاه قاجار در زمانی که در عمارت چمن اوجان اقامت داشتند از این آب گرم به عنوان حمام استفاده میکردند و هم اکنون این مکان سالانه پذیرای خیل عظیمی از مسافران و گردشگران ایرانی و خارجی است. دمای آب این چشمه مابین 40 تا 50 درجه سانتیگراد برآورد میشود که میتواند در بهبود بسیاری از بیماریها کمک کند.
آبشار آسیاب خرابه
یکی دیگر از مناظر خیره کننده طبیعی استان آذربایجان شرقی آبشار آسیاب خرابه یا به اسم دیگر خراب دییرمان است که در شهر جلفا و در نزدیکی مرز بین ایران و جمهوری آدربایجان واقع شده است. البته آسیابی که سالیان دور مردمان این شهر از آن استفاده میکردند، امروزه به دلیل تخریب قسمتهای عمده آن کاربردی ندارد و به همین دلیل است که مردم نام آن را آسیاب خرابه نهادند. این منطقه دارای آبشارهای متعدد و با اشکال مختلف است که جلوه خاصی به آن داده است.
تالاب قوری گل
تالاب قوری گل که با نام تالاب خشک نیز شهرت دارد در 30 کیلومتری جنوب شرق تبریز و در 15 کیلومتری شهر بستان آباد و در کنار روستان امناب یا ایمناب قرار گرفته است.
آب تالاب خشک از آبهای جاری ناشی از برف و باران و تعدادی از جشمههای زیرزمینی واقع در کف آن تامین میشود. این تالاب به دلیل پذیرایی از تعداد بسیاری پرنده مهاجر از لحاظ ملی و بین المللی بسیار حائز اهمیت میباشد. این تالاب میتواند گزینه مناسبی برای کسانی باشد که میخواهند شنا کنند و از چشم انداز آن لذت ببرند میتواند گزینه مناسبی باشد.