به شخصه در طول هر سفر به هر شهر حتما سوغاتی مختص آن شهر خریداری می‌کنم تا سال‌ها تبدیل به خاطره و یادآور گشت و گذارهایم شوند. شاید اصلا سفرکردن بدون سوغاتی سال‌ها بعد فراموش شود. خوشبختانه شهرهای ایران هرکدام سوغات و صنایع دستی مخصوص خود را دارند که اصفهان را می‌توان بالاتر از همه آن‌ها دانست؛ از جایی که نصف جهان است نمی‌توان انتظار کمتر از این داشت.
در کوچه پس کوچه‌های بازار اصفهان که قدم بزنی متوجه میشی که مردم این شهر عاشق رنگ و لعاب هستند؛ این را می‌توان از سوغات زیبا و شاهکارهای طراحی این شهر فهمید. بهترین جایی که می‌شود که نصف جهان را در اصفهان دید میدان نقش جهان است که تا آن را از نزدیک نبینید متوجه زیبایی‌های آن نخواهید شد.
سوغات اصفهان
احتمالا این سوال ذهن شما را درگیر که که سوغات اصفهان چیست و در این شهر باید به دنبال چه یادگاری باشید. همانطور که گقته شد سوغات این شهر به یکی دوتا محدود نمی‌شود، پس در ادامه با آسان بگرد همراه باشید تا به معرفی کامل سوغات اصفهان بپردازیم.
گز
با اینکه بیش از 50 درصد گز لای دندان‌ها گیر می‌کنه اما انصافا یک خوراکی خیلی خوشمزه و هوس‌انگیز محسوب میشه. این سوغات خوراکی ریشه گیاهی دارد و از درخت گز یا بته تهیه می‌شود که در مناطق کوهستان یافت می‌شود و حداکثر ارتفاع آن به 2 متر میرسد. این درخت در شهر خوانسار استان اصفهان در آب و هوای بختیاری، در اواخر فصل تابستان و در دامنه کوه‌ها نمو پیدا می‌کند.
برای برداشت این محصول، پوست دباغی شده گوسفند را زیر درخت پهن کرده و با چوب سرکجی (دگنک) به تنه درخت ضربه وارد می‌کنند تا دانه‌ها از درخت جدا شده و به داخل پوست بریزند. این گزها ناخالصی دارند که برای تمیز کردن آن از غربال آهنی استفاده می‌کنند.
باید خیلی خوش‌شانس باشید که گر مرغوب اصفهان را پیدا کنید. در واقع برای تهیه گز درجه یک باید نصف آن از دانه‌های گز گیاهی و نصف دیگر از شکر، مغز پسته و بادام باشد. حتی برخی در آن شیر خشت اضافه می‌کردند یا به جای آب خالص، آب هندوانه می‌ریختند.
در گذشته چنین گز مرغوبی تنها برای پادشاهان و روسای ممالک دیگر فرستاده می‌شود و نمی‌شد نظیر آن را در بازارها پیدا کرد. امروزه نیز این نوع گز به دلیل قیمت بسیار بالا، به صورت محدود تهیه می‌شود.
انواع گز
در بازار اصفهان که چرخی بزنید تمامی گزهای زیر را خواهید دید که می‌توانید با سلیقه خود آن‌ها را تهیه کنید.
- گز لقمه‌ای
- گز آردی
- گز سکه‌ای
- گز برشی
- گز با لایه شکلاتی
- گز انگشت‌پیچ
پولکی
پولکی دیگر سوغات خوشمزه اصفهان به شمار میرود که خودم دوست دارم آن را با چایی بخورم چون این شیرینی از خانواده آب‌نبات‌ها به شمار میرود. ازانجایی که این شیرینی گرد و کاملا شبیه یک سکه می‌باشد اسم پولکی روی آن گذاشته‌اند.
برای تهیه پولکی شیره اضافی ساخت نبات را جمع‌آوری کرده و به آن سرکه می‌زنند، سپس آن را می‌جوشانند و بر روی یک سینی پهن می‌کنند تا کار برش را آغاز کنند. برای این آب‌نبات طعم بهتری به خود بگیرد به آن زعفران، لیمو عمانی، کنجد، نارگیل یا… می‌زنند تا پولکی منساب همه سلیقه‌ها وجود داشته باشد.
ضمنا پولکی به دلیل درصد شیرینی پایین‌اش نسبت به قند،می‌تواند با چای میل تا هم طعم چای را بهبود ببخشد و هم شیرینی کمتری را به بدن خود تحمیل کنید.
نبات
نبات را نمی‌توان منحصرا متعلق به اصفهان دانست چراکه در شهرهای دیگر نیز تولید آن انجام می‌شود اما از دیرباز اصفهان یکی از مراکز تخصصی تولید نبات بوده است. برای تهیه آن مقدار زیادی شکر در آب جوش حل می‌شود تا محلول حالت اشباع به خود بگیرد، سپس نخی در آن آویزان می‌کنند تا پس از خنک شدن بلورهای نبات روی آن تشکیل شود.
نبات را می‌توان به دو صورت چوبی و شاخه‌ای در بازار اصفهان یافت؛ ضمنا برخی برای طعم‌دهی بهتر به آن از دارچین، زعفران (خیلی خوبه)، لیمو، آویشن و… استفاده می‌کنند.
عسل
بله عسل، زیاد تعجب نکنید، اصفهان هست دیگر، همه‌چیز در آن یافت می‌شود! درست است که سرعین اردبیل تولید کننده بزرگ عسل در کشور محسوب می‌شود اما جالب است بدانید که عسل فریدون شهر اصفهان یکی از مرغوب‌ترین عسل‌های جهان به شمار میرود که می‌توان آن را مدیون تنوع گیاهی و وجود گونه‌های گیاهان دارویی دانست.
سوهان عسلی
سوهان که جزو سوغاتی‌های جدانشدنی اصفهان به شمار میرود و حالا که عسل نیز به سوغات این شهر اضافه شده ترکیب این دو با هم می‌تواند یک خوراکی دلربا را به نام سوهان عسلی را بسازد. برای تهیه باید عسل، کره، شکر، خلال بادام و پسته، آب، گلاب و زعفران را با هم مخلوط کرد. این سوهان را تنها می‌توانید در بازار اصفهان پیدا کنید که به صورت ورقه‌ای، برش خورده یا مجلسی پیدا کنید.
برشتوک
برشتوک نیز شیرینی خوشمزه‌ای است که نه تنها در اصفهان بلکه در بسیاری از کشورهای ایران تهیه می‌شود. برای تهیه آن نیز از آرد برشتوک گندم و برشتوک نخودچی استفاده می‌شود که با روغن، شکر یا پودر قند و هل مخلوط می‌شوند.
شیرینی برنجی
این شیرینی را نمی‌توان منحصرا برای اصفهان دانست چراکه این سوغات، در شهر کرمانشاه نیز بسیار معروف بوده و تولید بالایی نیز دارد. اما اصفهان نیز شیرینی برنجی پخت می‌کند و برای تهیه آن از زعفران، تخم مرغ، آرد، برنج، گلاب و شکر استفاده می‌شود. اگر گشتی در میدان نقش جهان بزنید متوجه خواهید شد که این شیرینی فروش خوبی را داراست.
شیرینی کرکی
اصولا در اصفهان شیرینی‌جات جایگاه ویژه‌ای دارند. شیرینی کرکی نیز یکی دیگر از شیرینی‌های معروف و پرطرفدار این شهر محسوب می‌شود که با آرد سفید، جوانه گندم، زعفران، روغن، شکر ساییده شده و هل تهیه می‌شود. می‌توانید از آن بگذرید؟ من که فکر نمی‌کنم!
صنایع دستی
به قسمت هنرمندانه ماجرا رسیدیم! خوراکی‌ها زمانی تمام می‌شوند و نمی‌توان که آن‌ها را برای سالیان دراز نگه داشت، اما صنایع دستی هر شهر می‌تواند تا آخر عمر در کنار شما یادآور سفرهایتان باشند. صنایع دستی عضوی جدانشدنی از سوغات اصفهان محسوب می‌شوند که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
میناکاری
شاید زیباترین و منحصربفردترین سوغات اصفهان را بتوان میناکاری دانست که همین سوغات در رشد صنعت گردشگری این شهر بی‌تاثیر نبوده است. تمامی گردشگران به خصوص خارجی‌ها وقتی ثمره این هنر فوق‌العاده را مشاهده می‌کنند نمی‌توانند از خرید آن پشیمان شوند. استاد میناکار با تزیین وسایل فلزی یا چینی با مواد رنگی شاهکاری را خلق می‌کند که نظیرش در هیچ جای این کره خاکی یافت نمی‌شود.
خاتم کاری
هنر خاتم کاری را می‌توان مشترکا متعلق شهرهای اصفهان و شیراز دانست. قدمت خاتم کاری به دوره صفویه بازمی‌گردد. در این هنر استادکار مهارت خود را با استفاده از استخوان شتر یا است، فلز طلا، نقره، آلمینیوم و برنج بر روی چوب‌های آبنوس، عناب، نارنج، فوفل و… نمایش می‌دهند.
پارچه‌های قلمکار
این هنر در واقع می‌توان نوعی چاپ سنتی بر روی پارچه‌های قدیمی دانست که با کمک قالب‌های چوبی بر روی کتان یا کرباس نقش‌هایی کوبیده می‌شود که به یکپارچه سفید، جذابیتی فوق‌العاده و خواستی می‌بخشد.
ملیله‌سازی
ملیله‌سازی هنری است که بر روی نقره انجام می‌شود و زمانی که روندکار را مشاهده کنید متوجه خواهید شد که این کار دست چقدر ظریف و سخت است. ملیله جزو برترین سوغات اصفهان شناخته می‌شودکه رونق فراوانی در این شهر دارد.
