بندر سیراف در بخش مرکزی شهرستان کنگاه در استان بوشهر واقع شده که دارای آثار تاریخی و نقاط دیدنی زیادی می باشد که قدیم‌ها آن را با نام سیراب یا صیراف نیز می‌شناختند. بندر سیراف یکی از قدیمی ترین بنادر ایران است که زمانی رونق فراونی داشته است. جالب است بدانید که معماری این شهر قدیمی و تاریخی بسیار به روستای ماسوله که در شمال کشور می‌باشد شباهت دارد و بندر سیراف در زمان هایی دور روابط تجاری زیادی با چین و… در دوره ساسانی و اسلامی داشته است.
از قرن دوم تا قرن پنجم هجری قمری بود که بندر سیراف اوج فعالیت خود را تجربه می کرد که در آن زمان یکی از بزرگترین و با شکوه ترین بنادر ایرانی و اسلامی به شمار میرفت.
دريانوردان و بازرگانان سیرافی نه تنها با كليه بنادر آباد و پررونق خليج فارس در تجارت بودند بلكه با هندوستان، چين و شرق آفريقا نيز در تجارت مستقيم و مستمر بودند. شهر سیراف در قرون اوليه اسلامی، شهری آباد، با عظمت و بسيار ثروتمند بود که مالكان خانه های زيبا، چوب مورد نياز بناهای خود را از آفريقا و هندوستان وارد می كردند و در بندر سيراف خانه های چند طبقه و با عظمت می‌ساختند كه قيمت آنها بيش از سی هزار درهم بود. شهر، دارای سيستم فاضلاب و لوله كشی سفالی بوده و بيمارستان بزرگی در آن احداث شده بود. علاوه بر اين سيراف دارای چندين مسجد بزرگ و كوچک بوده كه معروفترين آنها مسجد جامع و امام حسن بصری می‌باشد.
هنرمندان سيرافی نیز در كارگاه‌های خاصی، مرواريدهايی را كه از نواحی مختلف خليج فارس می رسيده، پردازش هنری می‌کردند و سپس آن مرواريدها را به هند، چين و آفريقا صادر می‌نمودند. هنر گچ بری نيز در بندر باستانی سيراف رواج كامل داشته و مردمان متمول و ثروتمند سيراف، اغلب ديوارها و سقف‌های خانه‌های خود را با نقوش و طرح‌های چشمگيری گچ بری می‌کردند. مردمان خوش ذوق سيراف حتی در آيين دفن مردگان خود نيز مسايل هنری را رعايت مي كردند. آنان سنگ قبرهای مكعب شكلی بر قبرهای مردگان خود می‌گذاشتند و آيات قرآن كريم و نام متوفی را با خط كوفی بسيار زيبا بر سنگ‌های مخصوص حک می‌نمودند.
بندر سیراف در باريكه ای میان کوه و دریا قرار داشته و به همين دليل از چشم انداز بسيار زيبا و استثنايی برخوردار بوده است. هيچ بندری در سرتاسر خليج فارس، موقعيت طبيعی این چنینی را مانند بندر سيراف را تجربه نکرده است. شهر با عظمت و پرشكوه سيراف سرانجام در زلزله هولناكی كه در نيمه دوم قرن چهارم هجری رخ داد به كلي ويران شد و بخش قابل توجهی از آن نيز به زير آب فرو رفت و امروزه از آن همه شكوه، تنها ستون‌های نيمه فرو ريخته، دیوارهای شكسته، قبرهای متروک و مساجد ويران باقی مانده است. ویرانه‌هایی كه هنوز زيبا و چشم انداز هستند و بيانگر رونق اقتصادی فوق العاده و افسانه ای شهر سیراف را در روزگاری نه چندان دور بازگو می کند.
پیشنهاد میکنیم این مطلب را نیز مشاهده کنید : کشتی یونانی
اگر کمی پیگیر باشید متوجه خواهید شد که بازمانده‌های این شهر افسانه ای در نزدیکی بندر سیراف کنونی همچنان قابل مشاهده و لمس است. سیراف زمانی از بندرهای اصلی ایران و خاورمیانه و محل پهلوگیری کشتی‌های بزرگ بود. اما حال آنچه از سیراف باقی مانده حفره‌های سنگی کنده شده بر شیب تپه‌های سنگی است که گویا بعد از اسلام به عنوان قبر نیز از آنها استفاده می‌شده است. همچنین سنگچین‌ها، چاه‌ها، سنگ فرش‌ها و غارهایی شبیه آتشگاه در دل کوه‌ها بجا بجا مانده است.
آنچه که امروزه در ارتفاعات مشرف بر دامنه کوههای شمالی سیراف مشاهده میکنیم، به عنوان قبور سنگی شناخته می‌شود، در ابتدا به منظور ایجاد قبر و مدفن مردگان خلق نشده است بلکه حوضچه های استحصال آب باران بوده که بر روی کوههای مشرف به دریا و شهر برای استفاده از آب باران و نیز تزریق به درون زمین و پیوستن به سطح سفره‌های آب زیرزمینی جهت تقویت آبخوانهای آن منطقه و به منظور برداشت در پائین دست از طریق چاههای حفره شده در طبقات سنگی بوده است.
سیرافی ها به منظور تامین آب شرب از طریق باران، که تنهاترین، مهم‌ترین و موثرترین روش در استحصال آب باران به شمار میرفت، جمع آوری مستقیم آب بر روی سطوح نازله بوده است. به منظور بهره وری از آبهای نازله و جلوگیری از هدر رفتن آنها و نیز تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی چاههای مذکور، پیشینیان سیراف به این نتیجه می‌رسند که هر آنچه آب نازله را بر سطح کوه مذکور در بالادست و در چاههای حفر شده، استحصال و ذخیره نمایند آبهای جمع آوری شده فرصت بیشتری را برای نفوذ به درون زمین خواهند داشت. در حال حاضر از نواحی نزدیک به خط الراس کوه با ایجاد مخازن با مقطع چهارگوش به ابعاد متفاوت حوضچه‌هایی را در سرتاسر یال جنوبی کوه تعبیه نموده‌اند که قادر به جمع آوری مجموعه آبهای نازله بر سطح اراضی مذکور باشد. چاههای حفر شده درون طبقات سنگی نیز درست در پائین دست هر مجموعه مخازن ذخیره آب تعبیه شده به طوریکه با نفوذ آب و رسیدن به سطح ایستابی منطقه، بلافاصله سطح آب چاههای مذکور را مورد تأثیر قرار می‌دهند.
